De kunst van verbindingLeen Langenbick, gitariste bij Four Times a Lady en directeur van de Kunstacademie van Torhout, getuigt over de persoonlijke weg die ze aflegde met podiumstress en welke zaken haar hierbij hielpen. Ze vertelt hoe haar bereidheid, om steeds dieper met zichzelf te verbinden, haar elke dag inspireert om te blijven verbinden met de vele mensen in de Kunstacademie en met de holistische visie van het nieuwe decreet in het DKO.  Van kritische naar milde podiumkunstenaarZoals bij zoveel podiummensen is de innerlijke criticus geen onbekende voor Leen. Zij noemt die kritische stem haar duiveltje. Steeds weer komt hij haar herinneren aan de moeilijke passages, dat het waarschijnlijk weer fout zal gaan, dat haar houding niet goed is,... Deze stem kan haar wel eens verlammen. Ook tijdens een concert, niet zo lang geleden, kwam hij op het toneel met al zijn zorgen. Gelukkig kent Leen haar duiveltje ondertussen heel goed en weet ze hoe ze hiermee om kan gaan. In de podcast vertelt ze dat ze in één van mijn trainingen leerde om een andere stem naar de voorgrond te halen. Die is milder en geruststellend. Die stem oordeelt niet en heeft veel meer vertrouwen. Na dat eerste, wat zenuwslopend concert had Leen de goede respons om in alle rust een meditatie te doen voor ze opnieuw het podium op moest voor een tweede concert die dag. Ze voelde dat haar focus en zelfvertrouwen hersteld waren. Verbinding in het KunstonderwijsEr waait een nieuwe wind door het Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) sinds het nieuwe decreet van 2018. Dankzij dit model (kunstig competent) kan men nu veel meer focussen op de competenties van de volledige kunst-mens. We beoefenen kunst namelijk vanuit het hart (kunstenaar), vanuit het hoofd (onderzoeker), vanuit de techniek (vakman), met elkaar (samenspeler) en voor elkaar (performer). Leen benadrukt hoe deze visie leraars en beleid uitnodigt om ook eens wat dieper te kijken naar zichzelf. Daarbij refereert ze steeds weer naar haar eigen persoonlijke pad. Yoga speelt hierbij een belangrijke rol voor haar, omdat daar ook op een holistische manier gekeken wordt naar de volledige mens. Naast het fysieke, emotionele, mentale en intellectuele, wordt in yoga ook het energetische en spirituele deel van de mens ontwikkeld. Leen is ervan overtuigd dat ze door dit werk bij zichzelf te doen, er beter kan zijn voor de mensen in haar omgeving. In deze podcast komen we steeds weer tot de vaststelling dat verbinding een sleutelrol speelt in Leen's leven. Wil het nu dat het sanskriet woord 'yoga' ook 'verbinding betekent. En dus niet enkel het verbinden van lichaam en geest, maar het heel maken (eenmaking) van alle delen (=holistisch). Enfin, dat in een notendop, want het zou me te ver leiden voor deze blog. :-) Kan yoga helpen bij podiumstress?Ik ben alvast overtuigd dat yoga, in de brede zin van het woord en dus niet alleen het fysieke aspect, zeker helpt bij podiumstress. Op de mat leer je heel veel over jezelf. Je bewustzijn vergroot op vele manieren. Je lichaamsbewustzijn, mentale focus, concentratie, energie en uithouding verbeteren. Je ontwikkelt een goede lichaamshouding en betere gronding. Je voelt de ontspanning van het zenuwstelsel, je kan je ademhaling efficiënt inzetten. En dan zijn er ook nog de attitudes die vanuit de yoga versterkt worden, waardoor we vriendelijker en positiever worden voor onze imperfecties en uitdagingen. Kortom, je voelt je veerkrachtig. Door met al deze aspecten van ons menszijn aan de slag te gaan ben je beter voorbereid om op een podium te staan. Je kan beter om met stress en onzekerheden, je voelt je veiliger en rustiger. En is dat niet wat elke podiumnemer wil? Als je zin hebt om eens een paar dagen te duiken in die combinatie van rust en het groeien als podiumnemer, kom dan mee op deze zomer retraite in Zeeland. Alle info vind je hier. Je bent heel erg welkom. 
0 Opmerkingen
Mentale coaching voor muzikanten?Een internationaal succesvol cellist raadde mij ooit af om me te specialiseren in mentale coaching voor professionele muzikanten. Hij was overtuigd dat geen enkele professional ooit zou toegeven dat hij hulp nodig heeft.  Stress voor muzikanten: het is erop of eronderRoeland getuigt over de mentale druk en de fysieke overbelasting die muzikanten ervaren. Hij vergelijkt het musiceren met topsport, omdat muzikanten ook jarenlang trainen, vele uren per dag, en dan moet het gebeuren op dat ene moment. Je hebt één kans en het is erop of eronder. Je hebt zelfs geen 3 kansen zoals in het hoogspringen, nee, één kans om die solo te spelen. Zit je riet net op dat moment niet goed, slaat je stem over of staat je vinger een fractie van een millimeter te hoog op de toets? Alle collega’s hebben het gehoord. En jij weet: er zijn zoveel mensen die hier willen zitten. Ik moet dit verdienen en de hoge verwachtingen inlossen. Die jarenlange training en dat streven naar perfectionisme zorgt voor fysieke uitputting, pijn of blessures en mentaal is het loodzwaar omdat er veel concurrentie en onzekerheid is. Er valt veel te verliezen. Stel je voor dat je jarenlang voor iets traint en op het moment dat je de job kan uitvoeren, zijn er maar luttele plaatsjes in het werkveld. Muzikanten gaan daarom steeds weer over hun grenzen. The show must go on. Dat vraagt een team van professionals?Roeland stelt vast dat er veel gelijkenissen zijn met topsport, maar in de omkadering zit het grote verschil. Een professionele ploeg of een atleet heeft over het algemeen enkele coaches, een fysiotherapeut, een sportpsycholoog, een fysiek trainer en een manager. De mentale en fysieke begeleiding die professionele muzikanten krijgen om hun uitdagende job uit te voeren is quasi afwezig op de werkvloer en zeer gering in de opleiding. Geen kinesist die je helpt op te warmen, je vermoeide spieren masseert, je helpt met de meest ergonomische houding. Geen mental coach die je leert omgaan met stressvolle gedachten en emoties. Geen manager die ervoor zorgt dat je aan de bak komt. Merken muzikanten dat ze hulp nodig hebben, dan gaan ze over het algemeen stilzwijgend op zoek naar een kinesist of een therapeut. En dan nog is de kans groot dat men niet begrijpt hoe belastend de job is: “Je hebt van je hobby toch je beroep kunnen maken?”, hoort Roeland al te vaak. Roeland vindt dit tijdverlies. Het zou zoveel makkelijker kunnen zijn als er erkenning kwam en als muzikanten zichzelf de nodige zorg zouden gunnen. Maar het tegendeel blijkt waar. In het interview merk je het natuurlijk niet, maar ik trok bleek weg toen Roeland me schokte met de uitspraak: “Waarschijnlijk neemt 95% van het orkest een bètablokker voor een optreden”. Ik hoop van harte dat dit een gevoel is en geen realiteit. Stel je toch eens voor dat je hartmedicatie neemt voor je naar je werk gaat. Niet omdat er iets mis is met je hart, maar omdat je de taak anders niet kan uitvoeren? Men is dit 'normaal' gaan vinden. Heel erg vind ik dat. Hoe pak je podiumstress dan op een gezonde manier aan?Ik geloof meer dan ooit dat het anders kan. In aanloop naar dat ‘erop of eronder’-moment kun je meer psychologische flexibiliteit ontwikkelen om minder overweldigd te raken door de spanning van het moment.
Met Acceptance and Commitment Training (ACT) begeleid ik podiumnemers die naast het oefenen van hun ‘act’ ook hun mentale welzijn ter harte nemen. Ik noem deze training ‘prACTice’. Omdat je mentaal klaarmaken voor een performance ook een beoefening is, net zoals het inoefenen en voorbereiden van je programma. En wat een leuk toeval is het dat ACT vervat zit in het woord ‘practice’. Ik bied je een aanvullende vorm van practicing aan, naast je gewone oefenmoment. Het is een beoefening die je leert omgaan met stressvolle gedachten en emoties, je leert een ontspannen relatie aangaan met jezelf als performer. En je focust op wat voor jou belangrijk is in het performen, in plaats van al je energie te steken in het vluchten van je podiumangst of het vechten tegen de zenuwen. Ben jij klaar voor het podium?We denken klaar te zijn voor het podium als we onze 'act' goed voorbereid hebben. Tot we in de coulissen staan en merken dat de zenuwen het overnemen. Plots doet ons lichaam vreemd, trillen we als een rietje, slaat de twijfel toe,... De podiumangst verlamt en we voelen ons helemaal niet meer klaar voor het podium. De meeste mensen denken dat je daar niets aan kan doen en het maar moet ondergaan. Docenten zeiden: "gewoon véél optreden, dan gaat het over." Maar...is dat wel zo? Zenuwachtig zijn voor een optreden is normaal. Toch?Kijk je naar één van de vele talentenshows op TV, dan word je achter de schermen meegenomen, waar je presentators schouderklopjes ziet geven, om de gespannen kandidaten moed in te spreken. Vragen zoals: “Ben je zenuwachtig?”, worden meteen gevolgd door “Och, dat is niet nodig, je zal het fantastisch doen”. Zenuwachtig zijn voor een optreden vinden we allemaal wel normaal. Het is zeer herkenbaar. Maar we moffelen het ook graag snel weer weg. Er alleen al aan denken geeft stress, dus staan we er liever niet te lang bij stil. Wie het podium, ondanks de podiumangst, toch op durft, is sowieso een held. Gaat het dan toch niet zo goed, dan krijgen we te horen: “Het waren de zenuwen”. Daarmee is alles gezegd. Als ik dit hoor krijg ik het een beetje lastig. Hoe jammer is het dat de kwaliteit van een optreden afhangt van het al dan niet meegesleurd worden door de zenuwen en de fysieke of mentale symptomen? Ik hoor in de schouderophalende reactie bij de woorden: “ik was gewoon te zenuwachtig”, de overtuiging dat daar niets aan te doen is. Is het dan louter pech als we ‘net nu’ een droge mond krijgen, een trillende stem of ons niet kunnen concentreren? Welke symptomen herken jij? Vul deze vragenlijst in en je krijgt een gratis intakegesprek met Tamara Kun je podiumstress voorkomen?Ook ik had als tiener alleen maar gehoord: “Hoe meer je optreedt, hoe minder zenuwen je zal hebben”. Ik dacht dus ook dat je podiumstress simpelweg moest ondergaan. Rond mijn twintigste las ik het boek ‘The Innergame of Music’ en ik kwam tot het inzicht dat je naast het oefenen van je programma en een beter muzikant worden, ook kunt werken aan het verlagen van de mentale en fysieke obstakels. Dat ik wel degelijk iets kon doen aan deze ongemakken, als je de wortel maar aanpakt. En deze wortel is in de meeste gevallen: angst, noem het podiumangst of faalangst, dat gevoed wordt door al het getater in ons hoofd. Pakken we dit niet aan, dan mogen we nog zo veel studeren, steeds beter worden in ons vak, maar eens we in de coulissen of op het podium staan, zullen we een deel van de kwaliteit verliezen omdat ons lichaam en onze geest niet klaar zijn voor de confrontatie met het publiek of beter gezegd: met onze eigen podiumangst. Je hoeft geen slachtoffer te zijn van plankenkoortsDe eerste stap richting een ontspannen performance is daarom het besef dat we geen slachtoffer hoeven te zijn van de zenuwen en dat plankenkoorts geen onvoorspelbare, sluwe saboteur is. Net zoals we ons goed voorbereiden door het inoefenen van ons programma, kunnen we ons ook goed mentaal voorbereiden. Dan pas zijn we echt een performer in de brede zin van het woord. Niet alleen iemand die goed is in gitaar spelen of een interessante lezing kan bedenken. Het performen als geheel, omvat ook het mentaal klaar zijn. Denk maar aan een atleet. Die mag nog zo snel kunnen rennen, sneller dan alle anderen. Als die piekert over zijn resultaat, zullen die gedachten interfereren met zijn prestatie. Podiumkunstenaars denken te vaak dat ze hun podiumangst alleen maar kunnen verdoven of onderdrukken. Ze nemen medicatie, drinken alcohol of nemen drugs om te kalmeren. Iedereen weet dat dit zich op de lange duur wreekt. Daarom, lieve podiumnemers, neem jouw (mentale) gezondheid serieus en weet dat je wel degelijk de symptomen van podiumstress onder controle kunt krijgen. Gun het jezelf om een goede mentale voorbereiding op het performen toe te voegen aan je huidige oefenroutine. Ik leer je een rustgevende en aangename, preventieve aanpak die de kwaliteit van je optreden en jouw beleving op het podium naar een hoger niveau zal tillen. Van podiumangst naar innerlijke rustIk heb een vragenlijst waarin je kan aangeven welke saboterende fysieke of mentale obstakels jij herkent en hoeveel last je ervan hebt. Als je deze invult krijg je een gratis intakegesprek van 30’. Dan kunnen we eens kennismaken en kan ik horen hoe ik je verder kan helpen. Zodat jij als performer kan ontwikkelen, meer zal genieten van het voorbereidingsproces en op het podium staat met zelfvertrouwen en meer innerlijke rust. Wil je de zenuwen onder ogen zien? Klik dan op de button hieronder  Beluister op Spotify de inleiding op mijn nieuwe Podiumnemers Podcast en ontdek waarom dit onderwerp me zo nauw aan het hart ligt. Verbeter je podiumprestatie door het verlagen van de mentale en fysieke interferenties |
AuteurTamara Cuypers ArchivesCategories
Alles
|
RSS-feed